Of wel:”Dat neem ik niet!” Annette Schavan, Bundesminister voor onderwijs en wetenschappen is het duidelijk met de recente plagiaatsaantijgingen niet eens
In mei van 2012 had Vroniplag weer een belangrijk slachtoffer geïdentificeerd: Bundesminster voor nderwijs en wetenschappen Annette Schavan.
Waar hebben we het over? In eerste instantie werd gesproken over autoplagiaat: het slecht verwijzen naar eerder eigen werk. Debora Weber-Wulff, actief bij Vroniplag stelde in haar interview met der Tagesspiegel (mei 2012): “Teile ihrer Arbeit hat sie [Schavan] tatsächlich abgeschrieben, es gibt etliche Stellen, die nicht in Ordnung sind. Für mich ist sie ein Grenzfall, es gibt gravierendere Fälle, um die sich Vroniplag kümmert.“
Sinds de aantijgingen van Vroniplag is een commissie van de Universiteit Düsseldorf aan de slag gegaan. In een voorbereidende analyse is afgelopen week voorgelegd aan een commissie die moet besluiten of Schavan haar titel mag behouden. Het rapport is gelekt naar de pers, die daarover berichtte voordat Schavan zelf het document heeft gezien. De recente aantijgingen gaan wat verder dan die uit mei. Schavan zou bepaalde stukken over pedagogiek hebben gekopieerd. Uit de teksten zou ook blijken dat ze vaak niet de orginele referenties zou gebruikt hebben.
De reacties uit de wetenschappelijke wereld op het rapport zijn vrij eenduidig. De President van de Humboldt-Stiftung, Helmut Schwarz, sprak in de „Süddeutschen Zeitung“ van „schweren Fehlern“ in het onderzoek. Hij eiste zelfs een tweede onderzoek door een tweede, onafhankelijke commissie. Tevens vindt Schwarz het schandalig dat de bevindingen openbaar zijn gemaakt voor dat de betrokkenen van de aantijgingen op de hoogte waren gesteld. De President van de „Deutschen Forschungsgemeinschaft“ Matthias Kleiner en de voorzitter van de „Helmholtz-Gemeinschaft,“ Jürgen Mlynek, uitten zich in vergelijkbare termen. Ook Martin Morlok, Ombudsman aan de Universiteit Düsseldorf sprak van „klaren Vertrauensbruch“ en vond het uiterst betreurenswaardig dat de bevindingen van de commissie bij de pers beland zijn. Volgens de voormalige DFG-President Wolfgang Frühwald kunnen de universitaire Gremia na het openbaarmaken van het document niet meer vrij beslissen, en ervaren ze een druk ten gevolge van de openbaarheid. Plagiaat en bewuste misleiding door Schavan is volgens hem niet aangetoond. Eerder gaat het hier om „handwerkliche Fehler,“ of wel ambachtelijke fouten. In de tussentijd heeft ook de oude promotor Gerhard Wehle –inmiddels al met emeritaat- gemeld. Hij stelt dat Schavans proefschrift aan de wetenschappelijke standaard voldoet.
Buiten de academische wereld is de verdeeldheid groter. Bundeskanzler Merkel sprak het volle vertrouwen uit in Schavan. De woordvoerders van die Grüne, Claudia Roth en Renate Künast, laten er geen misverstand over bestaan. Een minister met afgenomen titel kan juist op ‘onderwijs en wetenschap’ niet serieus worden genomen, aldus Roth en Künast. Ook de onderwijsspecialist van de SPD, Ernst Dieter Rossmann, eiste alvast het aftreden van de Bildungsministerin, mocht haar de titel worden afgenomen.
Dat juist Schavan nu op deze manier in de schijnwerpers staat is uiterst pijnlijk. Zoals gezegd, ze is minister van onderwijs en wetenschappen (ik ben het op dit punt eens met Groen en SPD). Ten tweede was ze, vanwege haar post, betrokken bij het vorige –veel grotere- plagiaatschandaal in Duitsland, dat van zu Guttenberg. Schavan koos toen voor de harde, compromisloze, lijn.
Marco de Baar
Active Science 