De balans opgemaakt van een jaar social media voor een wetenschapper

Ik ben iets langer dan een jaar bezig met social media. ’t Is tijd om eens de balans op te maken.

November 2011. Maarten Steinbuch houdt tijdens de hei-sessie van de TU/e controle groepen zijn jaarlijkse overzichtspraatje. Naast alle groepsresultaten, was hij over een ding heel duidelijk: De wereld is veranderd, en wetenschappers moeten naar buiten treden met hun resultaten. Ze moeten hun publiek opzoeken. Maarten wilde expliciet dat er door zijn staf getwitterd werd. Daar had ik echt geen fluit zin in! Ik schrijf geen science-porno in opgeklopt jargon, enkel bedoeld om aan te sluiten bij de fantasieën van de beleidsmakers en gecomprimeerd tot 140 tekens.  “Was net op netwerkborrel van TNO. Mooie #valorisatiekansen geïdentificeerd #High #Tech #NL #bedrijfsleven.” Da’s niets voor mij, maar zeg nooit nooit ; – )

Tijdens de borrel suggereerde ik tegen mijn maat Pieter Nuij dat ik wel zou willen overwegen om een kritisch blog te schrijven. Ik wist niet wat het inhield, maar als het niets werd zou ik het probleemloos een zachte dood laten sterven.

Ik had me al eerder door mijn broer laten verleiden om met linkedin aan de slag te gaan, en dat leverde me te weinig op, vond ik. Eigenlijk gebruikte ik linkedin puur als een map voor de veranderende business cards van mijn contacten. Op het eerste gezicht leek wordpress de makkelijkste interface te bieden om een grafisch aantrekkelijke site te maken. WordPress bleek makkelijk aan linkedin te koppelen. Kwam dat nogal suffe linkedin nog van pas ook. Mijn eerste blog werd door Maarten getwitterd, en dat leverde direct een hoop hits op.

Twitter had zijn functie direct bewezen. En, zo werd ik alsnog snel overtuigd, dat moet ik dus toch ook maar doen. Op twitter kwam ik na vier jaar mijn oude vriendin Hassnae Bouazza weer tegen. Via Hassnae kwam ik bij frontaalnaakt terecht. Ik ging volgers van frontaalnaakt volgen, en werd door Peter Breedveld, Walter van der Cruysen, Pyt van der Galien en Rene Koeman gewezen op sites waarvan ik gedacht had dat ze in Nederland verboden zouden zijn.

Sites waarop openlijk racisme werd beleden, waar mensen hun bewondering uitspreken over Breivik. Sites ook waar mensen -en da’s zeer relevant voor mijn interesse- sterker geloven in complotten dan in de wetenschap. Waar serieuze theorieën worden afgedaan als onzin, en waar onzin als de norm wordt gesteld.

Ik werd door Jona Lendering er op attent gemaakt dat in onze samenleving gratis desinformatie razendsnel rondzingt, terwijl de systematische en correcte informatie is opgeborgen achter de paywalls van wetenschappelijke tijdschriften. In deze setting schaadt wetenschapsfraude belangen die vele malen groter zijn dan die van de direct betrokkenen. Wetenschapsfraude leidt tot een aantasting van het kennismonopolie van de wetenschap. Wetenschapsfraude tast de unieke positie aan die in een rationele, facts-based, society aan wetenschap moet worden toegekend.

Ik moest dus de confrontatie aangaan met de populisten, en ik moest begrijpen hoe wetenschapsfraude werkt. En nog belangrijker, ik moest begrijpen wat we er tegen kunnen doen. Ik heb op twitter de discussie met een paar populisten gezocht, en ik schreef een paar keer voor frontaalnaakt. De discussie met de populisten is zinloos, maar door de discussie aan te gaan hoop ik dat de innocent bystanders de onnozelheid van de populisten doorzien. Daarnaast schreef ik stelselmatig over wetenschapsfraude en wetenschapsfraudeurs.

De balans opmakend: Social media kosten verschrikkelijk veel tijd. Maar je krijgt er uit wat je er in steekt. Mijn vooroordeel van science-porno-voor-beleidsmakers is onjuist gebleken. In mijn time-line zitten nauwelijks beleidsmakers. Van de 503 volgers op twitter krijg ik iedere dag nieuwe inzichten. Soms zijn die inzichten suf, soms deprimerend, maar vaak zijn ze ronduit spannend.

Ik kwam in contact met uitmuntende psychologen, grappige wetenschapsjournalisten, science communicators, vrolijke politici, knorrige schrijvers, en funky historici, kortom met allerlei mensen waarmee ik in mijn day-to-day life niet in aanraking zou zijn gekomen. Voor activescience heb ik 103 blogbijdragen geschreven, die samen iets meer dan 12000 hits hebben gehaald. Overigens, in de tussentijd is Maarten ook gaan bloggen, en hij heeft bijna 60000 hits gehaald.

Ik kan wetenschappers alleen maar het volgende aanraden: De wereld is veranderd, en wetenschappers moeten naar buiten treden met hun resultaten. Zoek je publiek op, al is het niet altijd makkelijk. En … durf je positie te nemen in het debat.

Van tijd tot tijd  schrijf ik ook over een nieuw resultaat, of twitter ik een science-porno-tweetje.